آنچه در ادامه میخوانید متن مقاولهنامهی جهانی شمارهی ۸۷ سازمان بینالمللی کار دربارهی آزادی سندیکاها و حمایت از حقوق سندیکایی است. این کنوانسیون بینالمللی در ۱۷ ژوئن ۱۹۴۸، در سی و یکمین اجلاس سالانهی سازمان بینالمللی کار تصویب شد و در اختیار کشورهای عضو قرار گرفت. ایران هنوز به این کنوانسیون نپیوسته است. مرجع متن ترجمه شدهی این مقاولهنامه وبسایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است و متن، بدون دخل و تصرف و بدون اعمال شیوهنامهی نگارشی مدرسهی پژواک، عینا تکرار شده است.
بخش اول: آزادی سندیکاها
ماده ۱
هر یک از کشورهای عضو سازمان بینالمللی کار که این مقاولهنامه درباره آنها لازمالاجرا است، متعهد به اجرای مقررات زیر است.
ماده ۲
کارگران و کارفرمایان بدون هیچگونه تبعیضی میتوانند آزادانه و بدون اجازه قبلی، سازمانهای خود را تشکیل دهند یا به سازمانهای موجود بپیوندند، به شرط آنکه اساسنامههای مصوب را رعایت کنند.
ماده ۳
۱- سازمانهای کارگری و کارفرمایی حق دارند آزادانه اساسنامه و آئیننامههای خود را تدوین کنند؛ نمایندگان خویش را برگزینند؛ چگونگی اداره امور و فعالیت خود را تنظیم کرده و برنامه عملی خویش را اعلام کنند.
۲- مقامات دولتی باید از هرگونه مداخلهای که منجر به محدودیت این حق یا اشکال در اجرای قانونی آن شود، خودداری کنند.
ماده ۴
سازمانهای کارگری و کارفرمایی را نمیتوان با احکام اداری منحل یا توقیف کرد.
ماده ۵
سازمانهای کارگری و کارفرمایی از حق تشکیل اتحادیه برخوردارند و حق آن را دارند که به سازمانهای بینالمللی کارگری و کارفرمایی بپیوندند.
ماده ۶
مفاد مواد ۲ و ۳ و ۴ این مقاولهنامه اتحادیهها و کنفدراسیونهای متشکل از سازمانهای کارگری و کارفرمایی را نیز شامل میشود.
ماده ۷
شخصیت حقوقی سازمانهای کارگری و کارفرمایی و نیز اتحادیهها و کنفدراسیونهای آن نباید مشروط به شرایطی شود که ناقض مفاد مواد ۲ و ۳ و ۴ این مقاولهنامه گردد.
ماده ۸
۱- سازمانهای کارگری و کارفرمایی ضمن برخورداری از حقوقی که این مقاولهنامه برای آنها قائل است، مانند همه اشخاص و مجامع متشکل موظفند قوانین جاری را رعایت نمایند.
۲- قوانین کشورها نباید به مفاد تصریح شده در این مقاولهنامه خللی وارد آورد یا اجرای آنها را با مشکل روبرو سازد.
ماده ۹
۱- تدابیر لازم برای تامین و اجرای تصمیمات و تعهدات تصریح شده در این مقاولهنامه درخصوص نیروهای مسلح، باید در حدود قوانین هر کشوری پیشبینی شود.
۲- بر اساس اصول و مفاد مقرر در بند ۸ ماده ۱۹ اساسنامه سازمان بینالمللی کار، تصویب این مقاولهنامه توسط اعضاء، هیچ تاثیری در قوانین، احکام عرف و قراردادهای نافذ و معتبر موجود که متضمن تصمیمات و تعهدات پیشبینیشده در این مقاولهنامه درباره نیروهای مسلح باشد، نخواهد داشت.
ماده ۱۰
در این مقاولهنامه مراد از اصطلاح سازمان، هر سازمان کارگری یا کارفرمایی است که به منظور توسعه و حفظ منافع کارگران یا کارفرمایان تاسیس شده باشد.
بخش دوم: حمایت از حقوق سندیکاها
ماده ۱۱
هر عضو سازمان بینالمللی کار که متعهد اجرای این مقاولهنامه باشد، موظف است تمام اقدامات لازم را برای تامین حقوق سندیکایی و استفاده آزادانه کارگران و کارفرمایان از این حقوق به عمل آورد.
بخش سوم: سایر ملاحظات
ماده ۱۲
۱- به جز سرزمینهای مشمول بندهای ۴ و ۵ ذکر شده در ماده ۳۵ اساسنامه سازمان بینالمللی کار که بر اساس سند مصوب ۱۹۴۶ اصلاح گردید، هر عضو سازمان که این مقاولهنامه را میپذیرد، پس از تصویب آن، باید در کوتاهترین مدت، همراه با اعلام رسمی پذیرش آن، اطلاعات زیر را به اطلاع مدیر کل دفتر بینالمللی سازمان کار ارسال کند:
الف) مناطقی که در آنها این مقررات بی کم و کاست اجرا خواهد شد؛
ب) مناطقی که در آنها این مقررات با جرح و تعدیلهایی اجرا خواهد شد؛
ج) مناطقی که در آنها این مقررات قابل اجرا نیست، همراه با ذکر دلایل غیر قابل اجرا بودن آنها؛
د) مناطقی که درباره آنها اخذ تصمیم به آینده موکول میشود.
۲- تعهدات برشمرده در عبارتهای الف و ب نخستین بند از این ماده جزء لاینفک این مقاولهنامه بوده و از اعتباری یکسان برخوردارند.
۳- هر یک از کشورهای عضو میتوانند ضمن اعلامیه جدید تمام یا قسمتی از شرایطی را که در خصوص عبارتهای ب، ج، د نخستین بند از این ماده در اعلامیه قبلی خود بیان کردهاند، پس گیرند.
۴- هر عضوی میتواند در مدت پیشبینی شده در ماده ۱۶ این مقاولهنامه در خصوص فسخ آن، ضمن اعلامیه جدیدی هر تجدید نظر در اعلامیههای قبلی خود و نیز در خصوص اوضاع مناطق کشور خود را به اطلاع مدیر کل برساند.
ماده ۱۳
۱- هنگامی که اعلام پذیرش مفاد این مقاولهنامه در حدود اختیارات اولیای امور یک سرزمین تحتالحمایه باشد، کشور عضوی که مسئولیت روابط بینالمللی آن سرزمین را دارد، میتواند با موافقت حکومت سرزمین مذکور، ضمن اعلامیهای پذیرش تعهدات این مقاولهنامه را از طرف سرزمین نامبرده به اطلاع مدیر کل برساند.
۲- مقامات زیر میتوانند پذیرش این مقاولهنامه را به مدیر کل دفتر بینالمللی کار ابلاغ کنند:
الف) دو یا چند عضو سازمان که سرزمین تحتالحمایه تحت اداره مشترک آنها باشد؛
ب) هر مقام بینالمللی که طبق مقررات منشور سازمان ملل متحد یا هر مصوبه دیگر بینالمللی مسئولیت اداره یک سرزمین را برعهده دارد؛
۳- در اعلام پذیرش که بر اساس مقررات بندهای فوق برای مدیر کل دفتر بینالمللی کار ارسال میشود، باید تصریح شود که مقررات این مقاولهنامه عینا یا با تغییراتی در آن سرزمین اجرا خواهد شد. در صورتی که اعلامیه متضمن آن باشد که این مقاولهنامه با تغییراتی اجرا خواهد شد، باید دلایل تغییرات ذکر شود.
۴- عضو یا اعضاء یا مقام بینالمللی ذیربط میتوانند بر اساس اعلامیه جدید تمام یا جزیی از تغییرات برشمرده در اعلامیه قبل را پس گیرند.
۵- عضو یا اعضاء یا مقام بینالمللی ذیربط در فاصله مدت پیش بینی شده در ماده ۱۶ این مقاولهنامه در خصوص فسخ آن، میتوانند ضمن اعلامیه جدیدی هر تغییر نظر در اعلامیههای قبلی را با ذکر دلایل و نیز وضع آن سرزمین را از نظر این تغییرات در خصوص اجرای این مقاولهنامه به اطلاع مدیر کل برساند.
بخش چهارم: مقررات پایانی
ماده ۱۴
الحاق رسمی به این مقاولهنامه باید به مدیر کل دفتر بینالمللی کار ابلاغ شود و در دفتر مدیر کل به ثبت رسد.
ماده ۱۵
۱- این مقاولهنامه فقط برای کشورهایی لازمالاجرا خواهد بود که الحاق آنها توسط مدیر کل دفتر بینالمللی کار به ثبت رسیده باشد.
۲- این مقاولهنامه دوازده ماه پس از آن که الحاق دو کشور توسط مدیر کل دفتر بینالمللی کار به ثبت رسد، وارد مرحله اجرایی خواهد شد.
۳- این مقاولهنامه دوازده ماه پس از تاریخ ثبت الحاق هر کشور لازم الاجرا خواهد بود.
ماده ۱۶
۱- هر یک از کشورهای عضو که به این مقاولهنامه ملحق شده باشند، پس از پایان ده سال از تاریخ اجرای این مقاولهنامه در نوبت نخست میتوانند طی اعلامیه رسمی که برای ثبت در دفتر مدیر کل دفتر بینالمللی کار ارسال شده باشد، از اجرای آن صرف نظر کند. لغو الحاق پس از یک سال از ثبت آن در دفتر بینالمللی کار رسمیت خواهد یافت.
۲- هر یک از کشورهای عضو که به این مقاولهنامه ملحق گردیده و ظرف یک سال پس از انقضای دوره ده ساله از حق مندرج در بند ۱ این ماده استفاده نکند، برای یک دوره ده ساله دیگر به رعایت مقررات آن ملزم خواهد بود. ولی برای نوبت بعد میتواند در پایان انقضای دوره ده ساله دیگر طبق شرایط پیشبینی شده، الحاق به این مقاولهنامه را پس گیرد.
ماده ۱۷
۱- مدیر کل دفتر بینالمللی کار گزارش ثبت تمام درخواستهای الحاق به این مقاولهنامه یا انصراف از الحاق را به اطلاع اعضای سازمان بینالمللی کار خواهد رساند.
2- مدیر کل دفتر بینالمللی کار پس از دریافت دومین اعلام درخواست الحاق به این مقاولهنامه و ثبت آن، توجه اعضای سازمان را به تاریخ ورود آن به مرحله اجرایی جلب خواهد کرد.
ماده ۱۸
مدیر کل سازمان بینالمللی کار بر اساس ماده ۱۰۲ اساسنامه سازمان ملل متحد موظف است گزارش جامعی از ثبت تمام درخواستهای الحاق یا انصراف از آن را برای دبیر کل سازمان ملل متحد ارسال کند.
ماده ۱۹
هیات مدیره دفتر بینالمللی کار در هر زمانی که لازم بداند، ضمن ارائه گزارش جامع در خصوص اجرای این مقاولهنامه به کنفرانس عمومی، در خصوص تجدید نظر کلی یا جزیی در این مقاولهنامه و درج آن در دستور جلسه کنفرانس برای تصمیمگیری اقدام خواهد کرد.
ماده ۲۰
۱- در صورتی که کنفرانس عمومی مقاولهنامه جدیدی را مبنی بر تجدید نظر کلی یا جزیی در متن این مقاولهنامه تصویب کند و در مقاولهنامه جدید ترتیبات دیگری مقرر نشده باشد:
الف) اگر مقاولهنامه جدید وارد مرحله اجرایی شده باشد، پذیرش مقاولهنامه جدید توسط یک کشور عضو با توجه به ماده ۱۶ این مقاولهنامه، موجب لغو فوری الحاق به این مقاولهنامه خواهد بود.
ب) از تاریخی که مقاولهنامه جدید به مرحله اجرایی درآید، دیگر الحاق به این مقاولهنامه موضوعیتی نخواهد داشت.
۲- در هر حال، این مقاولهنامه به شکل و مضمون کنونی برای اعضایی که بدان ملحق شدهاند و به مقاولهنامه تجدیدنظرشده نپیوستهاند، همچنان نافذ و معتبر خواهد بود.
ماده ۲۱
متنهای فرانسه و انگلیسی این مقاولهنامه هر دو از یک اعتبار برخوردارند.