در نظام‌های آموزشی پویا سعی بر آن است تا از فرصت‌ها و مناسبت‌های گوناگون برای «یادگیری اجتماعی-عاطفی» (Social & Emotional Learning) و گسترش دربرگیرندگی آموزشی (Inclusion and Education) بهره برده شود. از جمله این مناسبت‌های تقویمی در جامعه ما، ماه رمضان است که می‌توانیم از آن برای داشتن کلاس یا محیط آموزشی دربرگیرنده و آشنایی بیشتر دانش‌آموزان با حقوق بنیادین بشر مانند «حق آزادی در بیان عقاید» و «حق آزادی در انجام اعمال و مناسک دینی» استفاده کنیم. وظیفه‌ای که طبق ماده ۲۶ اعلامیه جهانی حقوق بشر بر عهده‌ی نهاد آموزش نهاده شده است: «آموزش و پرورش باید حسـن تفاهم، گذشـت و احتـرام عقایـد مخالـف و دوسـتی بیـن تمـام ملل و گروههای نـژادی یا مذهبی و همچنین توسـعه فعالیت‌هـای ملـل متحـد را در راه حفظ صلح تسـهیل کند.»
برخورداری از آموزش مطابق با استانداردهای حقوق بشری مستلزم فراهم کردن شرایط محیطی عادلانه و دربرگیرنده در مدرسه و کلاس است به گونه‌ای که تمام دانش‌آموزان با هر باور مذهبی و یا غیرمذهبی، احساس تعلق و امنیت روانی و عاطفی داشته باشند و بتوانند فارغ از هر گونه تبعیض و با معیارهای برابر در مناسبات بین دانش‌آموزان و فعالیت‌های درون‌کلاسی و برون کلاسی مشارکت کنند.
دانش‌آموزانی که در محیط آموزشی با آموزش‌های اجتماعی-عاطفی و فرهنگ رواداری رشد کرده باشند، بر اساس مراقبت‌محوری سعی خواهند کرد که هم به عقاید دیگران احترام بگذارند و هم از احترام بیشتری برای باورها و رفتارهای دینی خودشان برخوردار خواهند شد. «احترام به خود و دیگری» نتیجه بالا بردن احساس همدلی و مسئولیت‌پذیری نسبت به دیگر هم‌نوعان، فارغ از باورهای دینی است که به نوبه خود موجب می‌شود تا بهروزی و شادمانی ناشی از همزیستی در بافت اجتماعی تجربه شود.
در کشورهایی مثل جامعه ما که آموزش و پرورش سویه‌های ایدئولوژیک قدرتمندی دارد، بخش عمده‌ای از این وظیفه بر دوش معلمان است که با به کارگیری شیوه‌های کارآمد و خلاقانه و خارج از مناسبات رسمی آموزش و پرورش، کلاس‌های خود را به فضاهایی دربرگیرنده و روادار تبدیل کنند. در طول ماه رمضان، معلمان به ویژه در مقطع متوسطه، در کلاس‌های خود با هر دو دسته از دانش‌آموزان روزه‌دار یا کسانی که روزه نیستند، مواجهند و می‌توانند در نحوه مواجهه‌ی خود در کلاس و گفتگوهای عادی و روزمره فضایی را فراهم کنند که برای هر دو دسته از دانش‌آموزان توام با احترام و فرصت‌های تازه یادگیری اجتماعی-عاطفی باشد.
پیشنهادهایی به معلمان در ماه رمضان
بی‌طرف بمانیم و موضع اعتقادی نگیریم؛
ما آموزگاران نیز ممکن است همانند دانش‌آموزان، نسبت به مساله روزه‌داری دیدگاهی موافق یا مخالف داشته باشیم؛ با این حال آموزش دربرگیرنده ایجاب می‌کند تا بی‌طرفی خود را حفظ کنیم؛ بدین معنا که ضروری است تا از موضع‌گیری مذهبی یا ضدمذهبی به دور باشیم و همگان را به رعایت حدود شخصی دین‌داری دعوت کنیم.
درباره‌ی دانش‌آموزانمان بر اساس عقایدشان داوری نکنیم؛
در نظر داشته باشیم که دانش‌آموزان تا حد بسیاری از نظر اعتقادی و مذهبی تابع خانواده‌ها یا شرایط پیرامونی خود هستند؛ از این جهت شاید نتوان آنها را به صورت کامل در برابر عملی که انجام می‌دهند، مسئول دانست. این نگاه باعث می‌شود تا خود ما نیز رفتاری به دور از قضاوت ارزش‌داورانه داشته باشیم.
با طرح یک بحث یا فعالیت کلاسی، ماده‌های ۱۸ و ۲۶ اعلامیه جهانی حقوق بشر را مرور کنیم؛ حقوق بنیادین بشر از جمله حق آزادی انتخاب مذهب یا واگذاشتن آن و خصوصی بودن حوزه دین و اعتقادات مذهبی را برای دانش‌آموزان شرح دهیم؛ لازم نیست حتما به عنوان یک موضوع درسی به این مساله پرداخته شود ولی در موقعیت‌های پیش‌آمده سعی کنیم یادآور شویم که رفتارهای نمایشی در تبلیغات دینی یا سوال از اعتقادات افراد می‌تواند به حریم خصوصی دیگران آسیب وارد کند. لازمه‌ی تسهیلگری موفق چنین گفتگویی در کلاس، بی‌طرفی معلم و عدم ابراز نظر شخصیش است، و در صورت لزوم در انتهای بحث می‌توانیم موارد گفته شده را جمع‌بندی کنیم و با چند سوال راهنما دانش‌آموزان را به تفکر بیشتر حول موضوع دعوت کنیم.
با انجام فعالیت‌های از پیش طراحی شده یا کارهایی روزمره ساده، لزوم احترام به عقاید مختلف و مخالف را در کلاس تمرین کنیم؛
در محیط‌های آموزشی علاوه بر اینکه به دانش‌آموزان یادآور می‌شویم که انجام دادن یا ندادن رفتارهای دینی امری شخصی است، فضایی فراهم کنیم تا هر یک دو گروه به اندازه کافی احساس راحتی داشته باشند؛ برای مثال به دانش‌آموزان یادآوری کنیم که مثل گذشته می‌توانند در صورت نیاز از آبخوری مدرسه استفاده کنند. یا کلاس یا اتاقی یا زمانی در نظر بگیریم تا دانش‌آموزانی که روزه‌دار نیستند، بتوانند به‌راحتی در آنجا میان‌وعده‌های خود را میل کنند؛ یا برای دانش‌آموزان روزه‌دار مکان و زمان مناسب برای انجام اعمال دینی مثل نماز خواندن را فراهم کنیم.
دانش‌آموزان را دعوت کنیم به حریم شخصی همدیگر احترام بگذارند؛
در موقعیت‌هایی که امکان رخ دادن بحث‌های ارزش‌داورانه و قضاوت‌های نابه‌جا در کار است، دانش‌آموزان را دعوت کنیم تا به حریم شخصی همدیگر احترام بگذارند. محیط آموزشی نباید محلی برای داوری اعتقادات شخصی و باورهای دینی فردی باشد. به دانش‌آموزان لزوم احترام به حقوق دانش‌آموزانی که نظر یا اعتقادشان مخالف با نظر اکثریت کلاس است را یادآور شویم و فرصت‌هایی فراهم کنیم که این دانش‌آموزان در فعالیت‌ها و بحث‌های کلاس مشارکت کنند.
با مدارای بیشتری با دانش‌آموزان رفتار کنیم؛
اگر تعداد دانش‌آموزان روزه‌دار در کلاس قابل توجه است، شاید نیاز به زمان استراحت بین درسی بیشتری باشید یا در صورت امکان از حجم فعالیت‌های درسی کاسته شود به ویژه در دروسی که به صورت معمول نیاز به فعالیت بدنی بیشتری دارند.
با توجه به اینکه الگوی خواب و بیداری دانش‌آموزان در این ماه از نظم معمول پیروی نمی‌کند، سعی کنیم این مساله را در حضور و غیاب و تاخیر دانش‌آموزان مورد توجه قرار دهیم. در صورتی که شرایط سلامت عمومی دانش‌آموزان روزه‌دار به خطر افتاده است، حتما خانواده‌های آنان را در جریان بگذاریم و برای در دسترس بودن امکانات پزشکی از قبل اندیشیده باشیم.