وضعیت نابرابری جنسیتی در دانشگاه‌های جهان چگونه است؟

حتما شنیده‌اید که در ایران دختران بیشتر از پسرها به دانشگاه‌ها راه پیدا می‌کنند اما شاید برایتان جالب باشد بدانید که این نسبت در بیشتر کشورها همینطور است. بر اساس گزارش سازمان علمی، فرهنگی و هنری سازمان ملل متحد (یونسکو) زنان بیش از مردان در آموزش عالی حضور دارند اما آیا این به معنای آن است که دادن امتیاز به زنان در چند دهه گذشته، تبعیض جنسیتی در آموزش عالی را از بین برده است؟

افزایش تعدا زنان در دانشگاه‌ها پیشرفت بزرگی به شمار می‌آید اما همچنان نابرابری و تبعیض در آموزش عالی علیه زنان در بسیاری زمینه‌ها دیده می‌شود. به طور مثال در آسیای مرکزی و جنوب آسیا شمار مردان و زنان در دانشگاه‌ها برابر است و در آفریقا همچنان مردان بیشتری به آموزش عالی دست پیدا می‌کنند.

همچنین در حالی که در سال ۲۰۱۴ شمار زنان بیشتری به نسبت مردان از دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد فارغ‌التحصیل شده‌اند اما آمارهای جهانی نشان می‌دهد که سهم زنان در دوره دکتری به ۴۴ درصد کاهش یافته‌است. علاوه بر این در بیشتر کشورها حضور زنان در رشته‌های فناوری، مهندسی، علوم تجربی و ریاضیات (STEM) کمتر از مردان است تا آنجا که در دو سوم کشورها نسبت زنانی که رشته‌های فنی و مهندسی،ساخت و ساز و فن‌آوری اطلاعات و آی‌تی را انتخاب می‌کنند کمتر از ۲۵ درصد به کل دانشجویان در این رشته‌هاست.

در سطوح تدریس نیز هر چه مقطع تحصیلی بالاتر می‌رود سهم زنان هم کمتر می‌شود تا آنجا که در آموزش عالی زنان تنها ۴۳ درصد کادر آموزشی را تشکیل می‌دهند. در حوزه پژوهش نیز نسبت زنان به مردان ۳۰ به ۷۰ درصد است و بیشتر از ۶۲ درصد انتشارات به مردان تعلق دارد.

اینفوگرافیک یونسکو از میزان حضور زنان در آموزش عالی در سراسر جهان – برگردان به فارسی از مدرسه پژواک

در برنامه ششم توسعه یعنی برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران نیز که قرار بود بین سال‌های ۱۳۹۶ تا۱۴۰۰ محقق شود، بر اساس ماده ۱۰۲ این قانون، دولت دستگاه‌های اجرایی را مکلف کرده بود تا ۳۰ درصد پست‌های مدیریتی در وزارتخانه‌ها به زنان اختصاص یابد، با این وجود در سال ۱۳۹۹ با وجود ۵۰۰ هزار معلم زن که ۶۰ درصد از کل معلمان را تشکیل می‌دادند؛ زنان سهم ناچیزی در رده‌های مدیریتی وزارت آموزش و پرورش داشته‌اند. از مجموع  ۳۰ پست مدیریتی حوزه وزارت، تنها دو معاون وزیر و یک رئیس سازمان زن بودند. همچنین از ۳۲ مدیر کل استانی تنها یک مدیرکل زن، از ۲۲۰ معاون مدیرکل استانی فقط ۲۳ نفر زن، از ۷۵۰ رئیس منطقه تنها ۲۴ نفر زن و از ۳۲ مدیر کل کانون پرورش فکری، ۱۱ نفر زن بودند. در ادارات آموزش استثنایی تنها ۱۱ رییس زن وجود داشت و در مجموع تنها هفت درصد از معلمان زن در بخش مدیریت آموزش و پرورش حضور داشتند.