روز جهانی سوادآموزی (ILD) ۲۰۲۴ با شعار (تیم) “ترویج آموزش چند زبانه: سواد برای صلح و درک متقابل” جشن گرفته می‌شود.
جهان در زمینه سوادآموزی دستاوردهایی داشته است. حدود ۵۰ سال پیش، نزدیک یک چهارم جوانان مهارت‌های سواد پایه را نداشتند، این درصد در سال ۲۰۲۱ کمتر از۸ درصد بوده‌است. این روند مثبت را می‌توان تا اندازه زیادی به گسترش آموزش پایه در طول دهه‌ها نسبت داد. بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۳، نرخ تکمیل جهانی در آموزش ابتدایی از ۸۵٪ به ۸۸٪ ، در متوسطه اول از ۷۴٪ به ۷۸٪ و از ۵۳٪ به ۵۹٪ در متوسطه دوم افزایش یافته است.
با این حال، پیشرفت کافی نبوده است. بین سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۲۱، نرخ باسوادی جهانی جوانان و بزرگسالان برای جمعیت ۱۵ ساله و بالاتر تنها ۱ درصد افزایش یافته است: از ۸۶ درصد به ۸۷ درصد. در سال ۲۰۲۲، حداقل یک نفر از هر هفت جوان و بزرگسال فاقد مهارت‌های پایه‌ای سواد خواندن و نوشتن و یا خارج از مدرسه بودند. افزون بر این، نابرابری‌هایی میان مناطق، کشورها و جمعیت‌ها وجود دارد. زنان دو/ سوم از ۷۶۵ میلیون جوان و بزرگسال بیسواد را تشکیل می‌دهند، نسبتی که در دهه‌های گذشته تغییر نکرده‌است. نرخ باسوادی برای زنان مسن در چندین کشور زیر صحرای آفریقا حدود ۱۰ درصد در سال ۲۰۲۲ تخمین زده شد، در حالی که بالاترین نرخ یعنی ۹۹ درصد برای جوانان و بزرگسالان مرد در اروپا و آمریکای شمالی برآورد شد. اگر معیارهای دیگری همچون چندزبانگی، محدودیت‌های آمار سنتی سوادآموزی و یا نبود داده‌های مرتبط، نابرابری‌های پیوسته، پیامدهای میان نسلی و هدف‌های مورد نظر سوادآموزی را در زمینه‌های مختلف در شرایط امروز را نیز در نظر بگیریم، ممکن است تصویر جهانی نابرابری‌های مربوط به سوادآموزی حتی ناامیدکننده‌تر باشد .
سواد برای صلح و درک متقابل در زمینه‌های چند زبانه
روز جهانی سوادآموزی در سال ۲۰۲۴ قدرت دگرگون‌کننده سواد را در راستای قدرت بخشی به صلح و درک متقابل در زمینه‌های چندزبانه، با نگاهی به سیاست‌ها، برنامه‌ها، شیوه‌ها و حاکمیت مرتبط، برای سرعت بخشی به پیشرفت به سوی هدف‌های توسعه پایدار و فراتر از آن را روشن می‌کند. در حالی که روز جهانی سوادآموزی به شکل سنتی فرصتی برای ترویج سواد برای همه گروه های سنی است، این روز در 2024 بطور ویژه بر سوادآموزی جوانان و بزرگسالان تمرکز خواهد کرد.
مهار کردن قدرت تحولِ سواد برای تقویت صلح و درک متقابل نیازمند انجام کارهایی پایه گذاری شده بر اصول سوادآموزی بعنوان یکی از حقوق بشر است. جامعه جهانی نه تنها تصمیم گرفته که پیشرفت به سوی هدف‌های توسعه پایدار را سرعت ببخشد، بلکه قصد دارد چگونگی اندیشه، طراحی و سازماندهی آموزش برای ایجاد جهانی صلح آمیز، عادلانه و پایدار را بطور بنیادین تغییر دهد. ارتقای سوادآموزی برای ایجاد صلح پایدار، جزء مجموعه‌ای از ابتکارات کلیدی تازه طراحی شده برای این هدف‌ها بوده‌است
اینفوگرافی یونسکو به مناسبت روزجهانی سوادآموزی – سال ۲۰۲۴
ترجمه و تنظیم: مدرسه پژواک
یونسکو
روز جهانی سوادآموزی ۲۰۲۴
ترویج آموزش چند زبانه: سوادآموزی برای درک متقابل و صلح
سوادآموزی در جوانان و بزرگسالان
در سال ۲۰۲۲، حداقل ۷۶۵ میلیون نفر از جوانان و بزرگسالان بالای ۱۵ سال از مهارت‌های ابتدایی خواندن و نوشتن و حساب بی‌بهره بودند. بین سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۲۲ نرخ سواد از ۸۵.۶ درصد به ۸۷ درصد افزایش یافت.
پیشرفت نابرابر بوده است، به طوری که ۶۳ درصد از بزر‌سالانی که از مهارت‌های ابتدایی سواد بی‌بهره‌اند، زن هستند — یعنی ۴۸۱ میلیون نفر. این نسبت برای دهه‌ها بدون تغییر باقی مانده است.
۱۰۸.۴ میلیون نفر از افرادی که به طور اجباری جابه‌جا شده‌اند، با چالش‌های سواد و شکاف دیجیتال مواجه هستند. تنها ۳۰ درصد از جوانانی که در کشورهای بحران‌زده زندگی می‌کنند، سواد دارند.
عوامل متعددی مانند جنسیت، سن، مکان، سطح درآمد و ناتوانی بر چالش‌های سوادآموزی تأثیر می‌گذارند.
۱۰درصد
در سال ۲۰۲۲، نرخ سواد در برخی از کشورهای زیر صحرای آفریقا برای زنان سالمند در حد فقط ۱۰ درصد بود.
۹۹درصد
در حالی که ۹۹ درصد از جوانان و بزرگسالان مرد در چندین کشور اروپایی و آمریکای شمالی باسواد بودند
سوادآموزی در کودکان
کودکان و نوجوانان دارای ناتوانی، ۴۲ درصد کمتر از دیگران احتمال دارد که مهارت‌های ابتدایی خواندن و نوشتن و حساب را داشته باشند.
مهارت‌های خواندن و ریاضی (پایه دوم یا سوم در سال ۲۰۱۹)
مهارت‌های خواندن: ۳۶ درصد در آفریقای زیر صحرا (جنوب صحرا)، ۶۸ درصد در آمریکای لاتین و کارائیب، و ۹۴ درصد در اقیانوسیه.
مهارت‌های ریاضی: ۵۱ درصد در آفریقای زیر صحرا (جنوب صحرا)، ۶۵ درصد در آمریکای لاتین، و ۷۱ درصد در اقیانوسیه.
۲۵۰ میلیون کودک از تحصیل بازمانده‌اند.
سوادآموزی در آفریقا
در آفریقای زیر صحرا (جنوب صحرا) بین سال های 2015 و 2022، سواد بزرگسالان (بالای 15 سال ) از 64 درصد به 68 درصد افزایش یافت.
با این حال، به دلیل رشد جمعیت، تعداد جوانان و بزرگسالان بیسواد (۱۵ سال به بالا) از ۱۹۳ میلیون به ۲۱۴ میلیون افزایش یافته است
در سال 2022، از هر سه بزرگسال، سه نفر از مهارت های ابتدایی سواد بی بهره بودند.
سوادآموزی در بسترهای چندزبانه
بیش از نیمی از جمعیت جهان دوزبانۀ هستند و روزانه از حداقل دو زبان یا گویش استفاده می‌کنند. با این حال، ۴۰ درصد از آنها به آموزش به زبان‌هایی که صحبت می‌کنند یا می‌فهمند، دسترسی ندارند.
بیش از ۳۱ میلیون جوانی که به دلیل جنگ یا بحران‌ها مجبور به ترک کشورشان شده‌اند، در زبانی غیر از زبان رسمی کشور خود به تحصیل می‌پردازند.
در دنیای ما، که حدود ۷۰۰۰ زبان زنده در حدود ۲۰۰ کشور پراکنده‌اند — با تنوع بیشتر در آفریقای زیرصحرا (جنوب صحرا) و آسیا و اقیانوسیه — چندزبانی به تدریج به یک پدیده رایج تبدیل می‌شود
سواد برای درک متقابل و صلح
بدون زبان، نمی‌توان با مردم صحبت کرد و آنها را درک کرد؛ نمی‌توان امیدها و آرزوهای آنها را به اشتراک گذاشت، تاریخ آنها را فهمید، شعرهایشان را ستایش کرد یا از آوازهایشان لذت برد.
تأمین مالی برای سوادآموزی
۵۷ درصد از ۱۰۲ کشوری که به نظرسنجی یونسکو پاسخ دادند، کمتر از ۴ درصد از بودجه ملی آموزش خود را به سوادآموزی و آموزش بزرگسالان اختصاص داده‌اند